Bize Faydası Ne?
Merakından şimdi çatlayacaktı. Hep böyle yapıyorlardı zaten. Televizyon izlemeyi çok seviyordu ama bu kısmı onu çok kızdırıyordu. Tam bir haber verecekleri zaman “Kısa bir reklam arasından sonra yeni dedikodularımızla sizlerleyiz.” Şimdi çok merak etmişti o ünlü reklam yüzü kiminle yakalanmıştı. “Aman birde uzun uzun reklamlar ya. Çok merak ettim şimdi” demişti. Küçük kızı sormuştu: “anne neden bu merakın, biz o ablayı tanıyor muyuz? Bize faydası ne?”
Oysa
içimizden “Evet ya neden bu kadar merak ediyorum ki başkasının hayatını?
Hayatımda tanımadığım görmediğim insanlar için tekrar gelmeyecek en değerli şeyim, zamanımı harcıyorum, öfkeleniyorum. Küçücük çocuk doğru söylüyor
ya” desek de. Dışarı çıkan sesimiz: “Sen karışma! Ben seviyorum, merak ediyorum. İşin yok mu? Git içerde işini yap!” Gibi tepkiler veririz.
Meraklı olmak yanlış mı?
İnsan
merak etme meyli olan bir canlıdır ve merak etmesi de beklenir. Araştırması, irdelemesi,
düşünmesi sonra yeniden irdelemesi, delilleri bulması ispata ulaşması
beklenir.
Gerçekten
merak ettiğimiz şeyleri sormaktan çekinebilir, kınanmaktan, dışlanmaktan
kaygılanabilir, korkabiliriz.
Deneyimsel
Tasarım Öğretisi
der ki; “Hayatta soru varsa cevap vardır.”
Peki ama
insan neyi merak eder?
Komşunun
ne marka araba aldığı?
Ayşe’nin
yeni telefonu o çok pahalı son modelden mi?
Metin
ile Esra’nın ilişkileri neden bitmiş?
Ve buna
benzer birçok asıl hedeften uzaklaştırıcı sorular silsilesi. Oysa merak etmek
güzeldir ve insandan beklenen bir davranıştır.
Peki insan neyi merak etmelidir?
Merak
zihnin can suyudur. Merakla irdeleme, arayış başlar.
Yere
bakıp ondan çıkanın nasıl tomurcuklandığını sonra nasılda kupkuru bir çöp
olduğunu. Göğe bakıp ondan ineni merak ettik mi?
Her
sabah nasıl geceyi aydınlatıyor ve her gece nasıl gündüzü bürüyor?
Açlık
neredeyse merak oradadır.
Açlık,
insanın neyi algılayacağını seçtiği yer aslında. ’’Neye açız, neyi öğreniriz,
neyi bilmek isteriz?’’
İnsanların
marifetli olduğu konulara bakarak da ne konuda aç olduklarını anlayabiliriz.
Açlık
olduğunda zihninde soru olur. İnsan bir yolda giderken size birçok algı
gösteriliyor, bunu merek ediyor musun diye? İnsan kendisini oyalayacak iç
algıyla devam eder.
"Annem
geldi mi acaba ?"
"Arkadaşım
nerde acaba?"
Ve yol
boyunca gördüklerini merak etmez. Ne zaman evine almak istediği bir şey ile
ilgili bir tabela gördü işte o zaman merak edip bakar. Ve ihtiyacı olup
olmadığına karar verene kadar bakar sonra karar verir ve ona göre devam eder. Kişi
o algıya geldiğinde, zihin ‘’bunu merak ediyor musun?’’ diye sorar. Karar
verince merak ve sorular başlar. İnsan hangi konuda açsa o konuda soru sorar.
Her
insan farklı şeyleri merak eder.
Merak
etmek güzeldir, soru sormak güzeldir, araştırmak güzeldir, öğrenmek güzeldir.
En güzeli gerçeği merak etmek gerçeğe ulaşmak için soru sormaktır.
İnsan
neyi değiştirmek istiyorsa, kıyafet, saç… görsel olarak onu algılaması gerekir.
İnsan algısını nasıl geliştirir?
İnsan
gerçeği merak ettikçe doymaz, bu sefer yeni sorular sorar. Bir insanın
algısının gelişmesi için konsantrasyon gerekir. İlgi nerede algı orada. İlgi
merak ettiği yerde. Merak nerede, hangi konuda soru soruyorsan o konuda düşünce
soru cevapları çalışır. Merak etmeyen sevdiği kişinin bile neye ihtiyacı
olduğunu öğrenemez. Hiç soru sormayan, hiç merak etmeyen insan nasıl
karşısındaki insanın ihtiyacını görebilir ki? Hiç merak etmeyen insan nasıl
gerçeği görebilir ki?
Gerçeğe
ulaşmak için sorduğun soruda kınanmaktan korkmaz, öfkelenmezsin. Israr et, irdele,
merak et ki sahte meraklardan uzaklaş.
İnsanın
dert ettiği, aç olduğu şey önemlidir. Açlık-sorular/cevaplar-merak. İnsan merak
ettiği şeyi öğrenmeye sabrederse o konuda beceriye ulaşır. Bugünkü açlık
beceriye dönüşür. İnsanın eksikliği, açlığına bağlıdır. Tabi neyi ne kadar merak ederse, o kadar soru
sorar.
Ve ne
kadar çok soru olursa o kadar öğrenmesi olur.
Dolayısıyla
insanın neyi merak ettiği çok önemlidir. Çünkü bunun sonunda kendisine bir
açlık, bir ilgi, bir konsantrasyon ve sonunda sağlam bir beceri katacaktır.
Sana
fayda vereni merak et, önemli olanı merak et ki önemsiz olan sana fayda
vermeyen meraklara dalıp oyalanmayasın.
Çünkü; Hayatta
boşluk yoktur. Bir şey fayda vermiyorsa mutlaka zıddında zararı vardır.
Yorumlar
Kaleminize sağlık