Doğru Meslek Seçmenin 7 Kuralı

 

Uzun süren adeta maratonu andıran bir sınav hazırlıkları...

Günler öncesinde başlayan sancılar...

“Şu formül neydi neydi? Son kez notlara bakayım”lar...

Sınava girerken, anne, baba, eş, dost akraba duaları...

Hiç gelmeyeceğini sandığın, o sınav günü şimdi geliyor.

“Acaba sınav nasıl olacak, hangi sorular çıkacak?” diye merak ettiğin sınav geldi.

Çok uzun bir çalışma ve çok kısa bir hesap veriş sanki...

Neyse ki optik formu ve kitapçığı bırakmakla birlikte artık kısa bir oh! çekebiliriz.

Oh!

Kısa çünkü şimdi yerini daha büyük bir sancıya bırakıyor. Şimdi de kaygımız şu:

“Acaba sonuçlar nasıl gelecek?”

“Eğer herkes kötü puan alırsa, üniversitelerin puanları da düşer mi?”

Şimdiden hesaplamalar başladı bile.

Zaman gerçekten yanadır…

O günün de gelmeyeceğini zannederiz. Deneyimsel Tasarım Öğretisi derki: Zaman gerçekten yanadır. Malum gün gelir ve sonuçlar açıklanır.

Sınav sırasında dua eden anne, baba, eş dost akraba, kuzenler ve komşular; sınava girdiğini bilen mahalle berberi, manavı...

Hepsi de meraklı bir şekilde aynı soruyu soruyor. Günde belki yüzüncü kez tekrarlanan o cevabı duymak istiyor.  

“Ne oldu sonuçlar?”

“Neresi geldi?”

“Sıralaman kaç?”

Çok şükür ki, bu soruların cevabı çok basit…  Ancak geride cevaplanmayı bekleyen bir soru daha var. Bu soru, daha da zor açıkçası. Sınava çalıştığımız bir yılı unutturacak seviyeden.

“Hangi bölümü tercih edeceğim?”

“Gerçekten sınava çalışması daha kolaymış” diyor insan. Elimde bir sıralama var. Okulların da beğendiği(!) bazı sıralamalar var.

İstediğim yere puanım yetiyorsa, seçenekler arasında karasız kalabilirim.

Sıralamam yetmiyorsa da, puanıma göre birçok seçenek varmış aslında. Fakat o meslek gruplarından da, pek haberim yok diyebilirim.

“Acaba yapabilir miyim?”

Sonuçta hangi mesleği seçeceğim önemli. Çünkü hangi bölümü seçersem ömrümde kazançlarımı ve kayıplarımı yaşayacağım bir hayat tarzı seçiyor olacağım.

Öncelikle meslek seçerken doğru bilinen yanlışlardan bahsedelim.

Neye göre bölüm seçiyoruz?

• Yeni bölüm açılmış…
• Çok seçeni yok bu bölümün, beş yıl sonra patlar bu bölüm…
• Şuan piyasada bu bölümden çok olmadığı için iyi maaşla alırlar…
• Üniversitenin kampüsü çok güzelmiş diyorlar...
• Puanım buna yetiyor, en azından üniversite mezunu gözükürüm, yaz gitsin bu bölümü...
• Çok havalı bir meslek, tam bana göre...
• Puanıma başka yer gelmedi, özel üniversitelerde de sadece bu bölüme yetiyor...

Tercih yapılacak süre çok kısa tutulmuş. Birde acemilik var işin içinde. Böyle olunca da heyecanlanıp, toplamda faydayı düşünemiyoruz.

Mesleği daha önce seçmiş olanlardan, deneyim transferi yapmak aklımıza gelmiyor.

Gerçekten meslek seçerken kıyaslarımız bunlar olabilir mi?

• Evet, yeni bir bölüm açıldığı doğru.  Beş yıl sonra yine mezun sayısı çok fazla olacak, o yüzden herhangi bir meslekten farkı kalmayacak.
• Meslek seçmek ayrı okuyacağın binayı seçmek ayrı... Okulda dört beş yıl ortalama bir süre olacağız. Mesleğimizden ise ömür boyu rızkımızı kazanıyor olacağız.

Üniversitenin adı değil rızkımızı belirleyen. Hiç adı duyulmayan bir üniversiteden mezun biri, daha başarılı olup, daha kazançlı iş yapabiliyor.

• Bazı bölümlerin puanı düşük olsa da okuması zor olabiliyor. Sırf kolay diye bölüm seçmek mi? Yağmurdan kaçarken doluya tutulmuş olmaz mıyım?
• Evet çok havalı da gerçekten havalı olan ne? Bir ünlü oyuncu, şu mesleği seçmiş diye mi havalı zannına düşüyorum? Seneye gündemin değişmesiyle havalı olan da değişir değil mi?

Ne kadar bedeline razısın?

Seçme sebebim sonucundaki hazdan çok ödenmesi gereken bedelleriyle ilgili olmalı. Ne kadar bedellerini göze alabiliyorum?

-Özel üniversiteyle başlar bu işler. Daha sonra: “İş bulamadım annecim, babacım. Bana bir dükkan açsanız”a döner.  Oysa önemli olan, kendi ayaklarımızın üzerinde durabilmektir.

Daha nice nice zanlarımız var...

Peki, meslek seçimiyle ilgili hedeflerimizi belirlerken nelere dikkat edebiliriz?

Başarı Psikolojisinde hedef belirlemenin kuralları var. Yani doğru meslek seçmenin kuralları var.

1)Seçmek istediğim bölümü detaylandırdım mı?

“Mühendis olmak istiyorum ben!” İyi de hangi mühendislik? Genetik Mühendisliği de var, İnşaat Mühendisliği de var. “Sağlık okumak istiyorum ben!” Hemşirelik de Sağlık Bölümü, Odyometri de Sağlık Bölümü. Birinde insanlar üzerinden mesleğini icra ederken, diğerinde mekanikle uğraşıyorsun. Dolayısıyla seçmek istediğimiz bölüm, meslek, kulvar ne varsa hedefi iyice detaylandırmak gerekir. “Hedefime uygun mu?” kısmına bakmak gerekir. Eğer seçeceğimiz bölümü netleştirdiysek, onunla ilgili detay bilgi edinmeliyiz. Ve öyle karar vermeliyiz.

2)Seçtiğim bölüm, olmak istediğim meslek grubuna katkı sağlayacak mı?

Sırf üniversite mezunu olmak için tercih yaptım diyelim. Yapmak istediğim başka meslek; tercih ettiğim başka meslek… Bunun bir faydası olacak mı? Öylesine seçilen bölümler, öylesine geçen zamanlar demek. Zaman bizim için en değerli şey. Onu iyi değerlendirmemiz gerekir.

3)Hayal ve hedef farklıdır!

Ulaşamayacağım istekler sadece bir hayaldir. Eğer hedef koyuyorsak ulaşabileceğimiz isteklerimizin olması gerekir. İstediğim mesleği sadece yurt dışında okuyabiliyorum diyelim. Buna uygun şartlarım yoksa ne yapacağım? O zaman uygun şartları sağlamaya çalışmalıyım ya da daha uygun bir yer bulmalıyım.

4)Yaşamak istediğim yaşam tarzını bu meslek karşılayabilir mi?

Seçtiğimiz meslek, gece nöbetleri olan bir meslek olabilir. Fakat maaşı iyi olabilir. Bazı meslekler bayanlara, bazıları erkeklere daha uygundur. Bunların üstesinden gelebilir miyim? Yaşamak istediğim hayatı karşılar mı? Bunları hesaplayabiliyor muyum?

5)Meslek farklı, hobi farklı...

Üretim ve tüketime dayalı isteklerimizi yeterince ayrıştırdık mı? Bazen hobilerimizi meslekle karıştırabiliyoruz. Mesela toprakla uğraşmak için illa ki Tarım Bölümünü okumak zorunda değiliz. İstediğimiz mesleğin yanında, hobi olarak Tarımı devam ettirebiliriz. İsteklerimizi tekrardan ayrıştırmak gerekebilir.

6)Bu sorumluluğu almaya hazır mıyım?

Meslek sahibi olduğumuz konuda yetkilendirilmiş oluruz. Sağlık, Hukuk, Emniyet gibi bazı meslek gruplarının sorumlulukları farklıdır. Bazılarında ise sorumlu olduğun konular daha farklıdır. Seçtiğimiz mesleğin getirdiği sorumluluklardan, keyif alabilecek miyiz?

7)Seçmek istediğim meslek, hayattaki amacıma uygun mu?

Hayatta hepimizin varmak istediği bir nokta vardır. Mesleğimiz bizi o noktaya taşıyabilir mi? Eğer amacıma uygun değilse bir süre sonra tatmin etmemeye ve farklı yollar aramaya başlayacağız. Bu sebeple test etmeliyiz hayat amacımıza uygun mu?

Tüm bu süzgeçlerden sonra karar verdiysek, net bir karar vermişiz demektir.

İstiyor olduğun yere ulaşman dileğiyle… Sınavda başarılar…